Wywiad gospodarczy
Informacja od dłuższego czasu jest najcenniejszym towarem w naszym świecie. Nie zanosi się na zmianę tej sytuacji, więc nie może dziwić fakt, że firmy które specjalizują się w zdobywaniu i przetwarzaniu informacji są obecnie w czołówce najszybciej rozwijających się i przynoszących największe dochody branż.
Szczególnym przypadkiem takiej działalności jest wywiad gospodarczy. Zanim przejdziemy do wyjaśnienia samego pojęcia i związanych z nim niuansami przyjrzyjmy się wykonującym tę pracę podmiotom. Wywiadem gospodarczym zajmują się między innymi biura detektywistyczne czy firmy windykacyjne, ale także wyspecjalizowane tylko w tej dziedzinie firmy (ich przewagą jest, w przeciwieństwie do detektywów czy windykatorów, brak wymogu specjalnej licencji). Szczególnym przypadkiem jest wywiad gospodarczy prowadzony przez państwowe agencje wywiadowcze w celach wojskowych, jednak my skupimy się na działalności cywilnej.
O jedną definicję wywiadu gospodarczego trudno, jednak można przyjąć, że mamy tu do czynienia z pozyskiwaniem, przetwarzaniem i wyciąganiem wniosków z informacji na temat o danym rynku, działających na nim obecnych i potencjalnych konkurentach. Informacje takie mogą obejmować: kondycję finansową i sytuację prawną konkurenta; nastroje panujące wśród jego pracowników; plany na przyszłość, tak najbliższą jak i bardzo odległą; nowe technologie i innowacyjne rozwiązania, dzięki którym nasz konkurent będzie chciał zdobyć przewagę nad nami. Pole jak widać bardzo szerokie. Jednak wywiad gospodarczy ma także zastosowanie, którego możemy użyć wobec naszej firmy. Nosi ono nazwę audytu bezpieczeństwa i ma na zadaniu sprawdzenie czy informacje o naszej działalności są dobrze zabezpieczone, a co za tym idzie niedostępne dla konkurencji. Sprawdza on siłę naszych zabezpieczeń i ich adekwatność do chronionej informacji (nie ma przecież sensu wydawać pieniędzy na zabezpieczenie informacji, która z innego źródła jest ogólnie dostępna).
Mniej ważnym (w czasach, w których coraz więcej dokumentów, danych, a nawet pieniędzy nie ma swojego fizycznego odpowiednika, a funkcjonuje tylko w świecie wirtualnym) aspektem audytu bezpieczeństwa jest sprawdzenie… fizycznych zabezpieczeń informacji przechowywanych w naszej firmie. Jednak wywiad gospodarczy to nie tylko zbieranie informacji, ale także przetwarzanie ich. Należy ocenić przydatność danej informacji w konkretnych warunkach jak również jej wiarygodność. Mimo iż każdy podmiot zajmujący się wywiadem gospodarczym ma własne, trzymane zazwyczaj w tajemnicy, techniki operacyjne wszystkich obowiązuje jedna zasada: zakaz szpiegostwa. Szpiegostwo gospodarcze jest bowiem próbą dotarcia do informacji określonych przez dany podmiot jako „tajne” przy użyciu niedozwolonych prawem środków. Więc sceny rodem z filmów akcji, takie jak nocne włamania do biur pełnych regałów z aktami i fotografowanie tajnych dokumentów możemy uznać za filmową fikcję. Wywiad gospodarczy jest pracą dla ludzi, którzy z informacyjnego szumu potrafią wyłowić dane cenne i przydatne.